Madaxa maamul goboleedka ashahaada la dirirka ah ee Somaliland murtad Muuse Biixi Cabdi, ayaa waraysi uu siiyay wargeyska Financial Times ee laga leeyahay dalka Ingiriiska ku sheegay in heshiiska badda ee maamulkiisu la galay Itoobiya uu yahay mid maamulkiisu ku taageerayo xaqiijinta amniga maraakiibta reer galbeedka iyo kuwa reer Yurub ee isticmaala gacanka Cadmeed iyo Badda Cas.
Muuse Biixi. ayaa wargayskan si cad ugu sheegay in heshiiska Itoobiya ay kusoo gaarsiinayaan biyaha badda Cas uu qayb ka yahay dedaallada caalamiga ah ee lagu xaqiijinayo xorriyadda socdaalka biyaha gacanka Cadmeed iyo Badda Cas, gaar ahaan sugidda amniga maraakiibta reer galbeedka, halkaas oo ay kala kulmayeen weeraro isdaba joog ah bilooyinkii lasoo dhaafay kooxda Xuuthiyiinta ee fadhigeedu yahay dalka Yeman.
Wargayska ayaa sidoo kale sheegay in qorshaha dowladda Itoobiya ee ku aadanaa qaadashada dhul badeedka ku xeeran Berbera uu ka qayb ka yahay inay hesho deked ay iyadu leedahay iyo maraakiib dagaal oo gacan ka geysan kara ka hortagga khataraha amni ee ka jira biyaha badda.
“Itoobiya waxay dhisan doontaa saldhig ciidan oo dhanka badda ah, waxayna yeelan doontaa maraakiib ganacsi, beddelkeedana Itoobiya waxay dhankeena na siin doontaa aqoonsi, tanina waa aasaaska heshiiska, ayuu yiri Muuse Biixi.
Murtad Muuse Biixi oo sii hadlayay ayaa sheegay in heshiiskan uu yahay tallaabo uu ku xaqiijinayo riyadiisa ah in uu Itoobiya ka helo madax-bannaani buuxda, wuxuuna yiri “Heshiiska taariikhiga ah ee dhex maray Somaliland iyo Itoobiya waxa uu ina siin doonaa dariiq cad oo loo maro aqoonsiga caalamiga ah”.
Wargayska Financial Times oo soo xiganaya sarkaal sare oo ka tirsan dowladda Itoobiya oo qayb ka ah wada-hadallada heshiiskii xaaraanta ahaa ee Itoobiya lagu siiyay qaybo ka mid ah Badda Soomaaliya ayaa sheegay in uu aad ugu rajo wayn yahay in uu dhaqan galo heshiiska badda lagu siiyay, dhaqan gelinta ayuu ku tilmaamay inay tahay arin siyaasad dhab ah oo lama huraan u ah dowladdiisa.
Dowladda Itoobiya, ayaa tan iyo 1993-dii naawileysay inay hesho marin biyood caalami ah oo ku xira caalamka intiisa, kaddib markii ay ka go’day Eritrea, sidaas na ay ku noqotay bad la’aan. balse waxa ay u aragtaa heshiiskan ay la gashay Somaliland inuu yahay mid lagu dhimi karo ku tiirsanaanteeda waddanka Jabuuti ee dhinaca badda, maadaama ay Jabuuti u ahayd marin biyoodka ay kala soo degi jirtay badeecaha.
Muuse Biixi Cabdi oo ah madaxa maamulka Hargeysa, ayaa gabagabadii wargayska u sheegay in aqoonsiga uu maamulkiisa Itoobiya kaga bedeshay khayraadka umadda Soomaaliyeed uu u furi karo maalgashi lagu sameeyo dhaqaalaha, kaasoo isugu jira ganacsi dhanka badda, xawaaladaha iyo xoolaha la dhaqdo si gaar ah geela, marka laga soo tago in heshiiskan uu difaacayo maraakiibta isticmaasha biyaha badda, haddana wuxuu ku sheegay in uu yahay wax-ka-beddel dhaqaale.